Gönderen: duygu aktas
« : 20 Aralık 2013, 16:40:32 »
Koruma Kurullarında Çark Nasıl İşliyor?
Tarihi yarımadada sit alanları ve tescilli yapılar kurul ve belediye işbirliğiyle inşaata açılıyor. Sistemin işlemesi için kurulların yetki alanları değiştiriliyor.
Yolsuzluk soruşturmasının bir ayağı da Fatih Belediyesi ile kültür varlıklarını koruma bölge kurulları oldu. Soruşturma dosyasındaki iddialara göre tarihi yarımada içinde sit alanı olan ya da korunması gerekli tescilli binaların, koruma kurulları vasıtasıyla inşaat yapılması için büyük inşaat şirketlerine izin verildiği ileri sürülüyor. Marmaray Sirkeci İstasyonu’nun üzerinde bulunan tarihi bir binanın ve boş bir arazinin üzerine de, Japon mühendislerin itirazına rağmen Fatih Belediye Başkanı Mustafa Demir’in rüşvet karşılığında inşaat ruhsatı verdiği iddia ediliyor. Peki belediye ile koruma kurulları arasındaki çark nasıl işliyordu? Tarihi yarımada UNESCO ve Koruma Yüksek Kurulu kararları ile koruma altına alındı. Arkeolojik, tarihsel ve kentsel sit kapsamında olan tarihi yarımada içinde imar proje iznini belediyeden önce koruma kurulu veriyor. Kurulun onaylamadığı hiçbir proje için belediyenin inşaat ruhsatı verme yetkisi bulunmuyor. Tescilli bir binaya 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında ancak rölöve restorasyon projeleri koruma kurulunca onaylandığı takdirde müdahale edilebiliyor. Ya da bir sit alanında koruma kurulunun vereceği karar doğrultusunda hafriyat ve inşaata başlanabilir. Koruma kurulları ile belediye ilişkisi işte tam burada devreye giriyor. Fatih Belediyesi tarihi yarımadada inşaat ruhsatı verebilmek için kurulun onayını bekliyor. Kurul ile belediye arasındaki ilişkiye göre izinler veriliyor. 2 No’lu Yenileme Alanları Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu müdürü Raşit Şentürk operasyon kapsamında gözaltına alındı. 2 No’lu Yenileme Alanları Kurulu, Bakanlar Kurulu ile yenileme alanı ilan edilen Sulukule, Ayvansaray, Fener-Balat, Kapalıçarşı, Yedikule Bostanı gibi büyük projelere bakıyor. Bu yenileme alanlarına daha önce 1 No’lu Yenileme Bölge Kurulu bakıyordu. Ancak bu kurul Fatih Belediyesi’nden gelen projelere özellikle kurul başkanı İsmail Karamut’un tutumu nedeniyle istediği onayı vermediği için kurulun alanları 2013 yılında değiştirildi. Fatih ilçesi içindeki tüm yenileme alanları 2 No’lu Yenileme Bölge Kurulu’na verildi. Çünkü bu kurul ile Fatih Belediyesi arasında iyi ilişkiler vardı. Belediyeden gelen tüm işler jet hızıyla bu kuruldan geçiyor.
Radikal hepsini yazmıştı!
Radikal bu alanlardaki değişiklikleri ve kurulla olan ilişkileri daha önce defalarca haber yapmıştı. Ayvansaray’da vatandaşa 2 katlı, müteahhide 3 katlı projeler 2 No’lu Yenileme Alanı Koruma Kurulu’ndan geçirildi. Müteahhit firma Radikal’in haberlerine rağmen, tescilli yapıları göz göre göre yıkıp, sit alanına müzeye haber vermeden iş makineleriyle girmişti. Müzenin kurula yaptığı tüm ihbar raporlarına rağmen inşaat faaliyetleri durmamıştı. Kurul bu tür ihbarlarda gelen raporları değerlendirip 2863 sayılı yasaya muhalefet ettikleri gerekçesiyle cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunması gerekirken, inşaata göz yummaya devam etti. Yedikule Konakları ve Yedikule Bostanları yerine yapılmak istenen park projesi de benzer şekilde koruma kurulundan geçirildi. Hatta Yedikule’de surların dibinde Radikal’in de haberleştirdiği, Fatih Belediyesi tarafından yapılan kız öğrenci yurdunda müze denetiminde alınması gereken hafriyat için 2 No’lu Yenileme Alanları Koruma Kurulu, ‘‘Hafriyat sırasında 2863 sayılı kanun (Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yasası) kapsamında herhangi bir bulguya rastlanılması halinde anılan kanunun 4. maddesi (Haber verme zorunluluğu) kapsamında söz konusu çalışmanın durdurularak İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü’ne haber verilmesi gerektiğine karar verildi” şeklinde şaşırtıcı bir karara da imza atmıştı.
Hep aynı isimler
Hazine arazisini müze yapacağım diye 49 yıllığına kiralayan Fatih Belediyesi, araziyi üçüncü şahıslara devrederek Bizans Saray kalıntıları üzerinde kebapçı açılmasına göz yummuş, 4 Numaralı Koruma Kurulu da kaçak bina için yapılan ihbarları görmezden gelmişti. Yine Fatih Yavuz Sultan Selim Mahallesi’nde tarihi bir tünel hafriyat sırasında bulunmuş, Arkeoloji Müzesi’nce hakkında raporlar tutulmasına rağmen Fatih Belediyesi ve 4 No’lu Koruma Kurul’u inşaatı onaylayarak tarihi kalıntının yok olmasına sebebiyet vermişlerdi. Son operasyonda gözaltına alınan kurul üyeleri Ahmet Tanyolaç, Oğuz Ceylan ve kurul müdürü Günseli Aybay ile Belediye Başkan Yardımcısı Talip Temizer hakkında o tarihte de dava açılmıştı.
Geçen günkü operasyonda gözaltına alınan Fatih Belediye Başkanı Mustafa Demir ve kurul çalışanlarına tüm bu ilişkiler soruluyor. Soruşturma dosyasına göre bu ilişkileri sağlayan birkaç mimarlık firması kurullar ile belediye arasında aracılık ediyor. İşin adli boyutu bir yana bu soruşturmanın tarihi yarımadayı kurtarmak ve daha çok tahrip edilmesinin önüne geçmesi noktasında önemli bir aşama olacağı düşünülüyor. Bundan sonra yarımada için alınan sit kurallarına, 2863 sayılı yasa tarafından belirlenen kültür varlıklarını koruma maddelerine, UNESCO tavsiyelerine daha fazla uyulacağını umut ediyoruz.
Radikal / ÖMER ERBİL
