Restorasyon Forum

      Sevgili dostlar;

     Zenginliğin ve kudretin işareti olarak binlerce yıldan beridir altın, evren kurulduğundan beridir her kültürün sanatsal faaliyetleriyle bizimde kültürümüzde yer almış ve 15 nci yüzyıldan beridir de Osmanlı İmparatorluğunda da yerini almıştır.
      Osmanlı İmparatorluğu altını, gümüşü ve değerli madenleri sanat alanında kullanarak maddi zenginliğine sanat zenginliği de katmıştır. O döneme kadar bilinmeyen varak uygulamalarını Avrupa’dan getirterek zengin sanat eserlerimize bir zenginlik daha katmış, mimariden mobilyaya kadar her alanda kullanmıştır. Osmanlılarda altının güneşi simgelediği eski örneklerden anlaşılmaktadır.
      Altın oksitlenme ve bozulması olmayan bir maden olduğu için altın bezme işlerinde kullanılmaktadır. Altın varağa sadece klor gazı tepkimeye neden olduğundan bozulma olmaktadır. BU nedenle klor bileşikli maddelerden uzak durulmalıdır. Altın varak kullanılan malzemeler sanatsal değere sahip ise zamanla antika özelliğine kavuşur. İllaki eserin eski olması yetmemektedir.
     Antika hem bir dekorasyon malzemesi, hem de iyi bir yatırımdır. Antikaya para yatıran kişi, zarar etmez. Bugün yapılan bir çok eser, gelecekte antika olabilir. Elinizdeki bir çok malzemeyi çöpe atmadan önce sanatsal değeri olup olmadığı ile ilgili  bu işlerle ilgilenen uzmanlardan yarım almalısınız
       Bu yazımda da sizlerle altın ve gümüş varak bezemesi bakımı tamiri  ile sulu varak dedikleri yaldız boyaması ile ilgili merak ettiklerinizi sizlerle paylaşmak istiyorum.




ALTIN VARAK NEDİR?

       Varak Osmanlıca bir kelime olup yaprak anlamına gelmektedir.   Altın Varak İnce altın yaprak demektir.  Mobilyaların ve aksesuarların en gösterişli detaylarından olan altın varak eskiden altının ceylan derisinin arasında çekiçle dövülerek ezilmesiyle meydana getirilirdi Bu dövme ve inceltme işine varakçılık denilirdi Günümüzde bu işlemler saf altının dev silindirler arasında ezilerek inceltilip yaprak haline getirilmesi suretiyle yapılmaktadır 8000 adet altın varak üst üste konulduğunda 1 cm kalınlığa ancak ulaşır

 




ALTIN VARAK İLE NELER YAPABİLİRSİNİZ ?

        Saray, köşk, kasır, villa, cami, kilise, havra, ev v.b. gibi yapıtlarınızın  dekorasyonunu, kullandığınız klasik mobilyalarınızın istediğiniz yerlerde altın gümüş yaldız renklendirme işlemelerini bezemesini yapabilirsiniz.




ALTIN VARAKÇI NE DEMEKTİR ?

Varakla süs bezemesi yapan zanaatkâra denir


ALTIN VE GÜMÜŞ VARAKLA BEZEMESİ YAPILAN EŞYALARIN BAKIMI NASIL YAPILMALIDIR

      Altın ve gümüş varaklı malzemelerinizin bir numaralı düşmanı güve, toz ve kirdir. Rutin olarak antika özellik taşıyan malzemelerinizin temizliğini yapmalısınız. Malzemelerinizi temizlemekte klorlu bileşiklerden, çamaşır sularından ve diğer kimyasallardan uzak durun. Antika mobilyaların korunması, diğer mobilyalara göre daha fazla titizlik istemektedir. Antika mobilyaların ömrü en az haftada bir tozlarının alınması ile mümkündür. Doğal kıllardan yapılmış fırçalarla yapacağınız temizlikle malzemeleriniz ve varakları çizilmez. Temizleme işleminde  deterjanlı ya da kimyasal madde yardımıyla yaptığınız zaman antikanızın cilası ve yapısı bozulur.
      Antika malzemeleriniz özellikle varaklı olanlarının en büyük düşmanı güneş,nem ve rutubettir. Güneş ışıkları rengini soldurur nem ve rutubet malzemenizin çürümesine neden olur. Aşırı ısı mobilyanızın çatlamasına neden olacağından soba kalorifer peteklerinin yanında bulundurmaktan kaçının. Ahşap malzemenizin en büyük düşmanlarından biriside güve  gibi kurtçuklardır. Mobilyalarınızda kullanılan ahşap kısım eğer kurtluysa üzerinde zamanla  minik delikler oluşur ve toz haline gelerek dökülmeler başlar. Bu tarz tehditler için piyasada  özel antika mobilya ilacı ve cilası bulunmaktadır. Bunları, üreticinizden sorarak ya da yetkili yerlerden temin edebilirsiniz. Piyasada rast gele satılan mobilya ya da oto cilaları ile cila yapmaya kalkışmanız ahşabınıza zarar verebilir. Antika özellik taşıyan mobilyalarınızda Gomalak cilası tercih edilmektedir.
       Gomalak cilanın beyaz ve sarı olmak üzere iki türü vardır. Beyaz gomalak cilası açık renklidir. Beyaz cila meşe kaplamalı ya da sedef işi mobilyalarda kullanıldığında güzel sonuçlar verir. Ceviz ve koyu renkli mobilyalarda da sarı gomalak cilası tercih sebebidir.
       Klasik mobilya alırken özellikle antika olup olmadığı ile ilgili ürünün masif (ahşap) olmasına dikkat edin. İç raflar, çekmece dipleri, arka kısımlarının komple masif olması da gerçek olup olmadıkları hakkında size fikir verir. Sedefli eşyaların da plastik olup olmadığını, ısıttığınız bir iğneyi ürüne batırarak anlayabilirsiniz. Ürün delinirse kesinlikle plastik malzemedir. Dikkat etmeniz gereken husus, antika mobilya almaya giderken, yanınızda o işten anlayan birini götürmenizdir.
       Klasik tarzdaki mobilyalarınızın bakım ve onarımını bu işlerle ilgilenen mobilya ve varakçı ustalarınızdan yardım alarak yaptırın.





ALTIN VE GÜMÜŞ VARAKLA BEZEMESİ YAPILAN EŞYALARIN ONARIMI NASIL YAPILMALIDIR ?

     Zamanla  korozyondan dolayı (Güneş ışığı,Nem ve rutubet, toz v.s dış etkenler) dış yüzeyi yıpranan ahşap mobilyalarınız bu işte tecrübeli ustalarınız vasıtasıyla onarımını yaptırınız. Eğer ki Kültür Bakanlığı kayıtlarına antika ve tarihi eser kaydına girdi  ise her bakım ve onarımında kaydını yaptırmayı ihmal etmeyiniz.
     Onarıma ahşap aksamlarındaki yıpranmış vernik, boya ve varak aksamının kaldırılması ile işe başlanır. Boya sökücüler kullanılarak tel fırça ve kanal temizleme metal çubuklar kullanılarak oymaların her oylumunun giriftlerine girilerek boya ve vernikli kirli kısımlar temizlenir. Oyma kanalları zımpara ile temizlendiğinde oymalar zarar görebileceğinden  zımpara ile temizlemeyiniz. Zımpara motoru da ahşap kısımları inceltebileceğinden zarar verebileceğinden kullanmayınız. Ahşap üzerindeki her tür kir, boya  kiri, vernik v.s temizlenmesi boya sökücülerle ve tel fırça yardımı ile yapınız. İnce sıfır zımpara ile de ahşaba zarar vermeden zemini düzeltiniz. Daha sonra astar boya atınız ve ardından istediğiniz boya rengini attıktan sonra oymalı kısımların varaklanması işlemine geçilir. Bu konu ile ilgili geniş açıklamamı Altın varak dekorasyonu yapımı ile ilgili yazımı okuyabilirsiniz. 




Gomalak, diğer adıyla Şellak sarı-kahverengi, ince pulcuklu bir yapıda olan doğal bir reçinedir. Hindistan ve Birmanya'da akasya cinsi bir ağacın kabuklarına yapışarak yaşayan, Latince Laccijer İacca adını alan lak böceğinin salgısından oluşmaktadır. Lak böcekleri kanatlı ve küçük hayvanlardır. Yapıştıkları ağacın kabuklarını delerek, soymuk borular içinden geçen özsuyunu emerler. Binlercesinin üst üste yapışması ile kendilerini düşmanlardan korumak için bu gomalak adlı maddeyi salgılarlar. Ağaçların kabukları zaman zaman kazınarak bu madde alınır. Gomalak, termoplastik bir maddedir ve alkolde (Etanol) çözünür. Çözelti yüzeye sürüldükten sonra alkol uçunca, geriye kalan reçine tabakası sürüldüğü yere cilalı bir görünüm kazandırmaktadır. Bu nedenle gomalaktaki alkollü (çoğunlukla mavi ispirtodaki) çözelti mobilya cilası olarak kullanılır. Fakat bu cila suya dayanıklı değildir. Gomalak kalıplanmadan önce bazı termoplastikler içine yardımcı bir dolgu maddesi konur. Bu kullanış biçimi ile gomalaktan mühür mumu, türlü yalıtkan eşya ve plak yapılmaktadır. Bazı boyalara ve laklara da karıştırılmaktadır.

Gomalak, eskimiş tahtalara yeniden hayat veren bir tür cila çeşidir. Kullanıma hazır birçok sıvı gomalak bulunmasına rağmen, gomalak pullarından sıvı gomalak hazırlamak da çok kolay bir işlemdir. Herkes tarafından kolaylıkla hazırlanabilir bir ciladır.





Hazırlanışı ve uygulanışı:

50 gram saf pul gomalak alın. Bu pul gomalak'ları, karışımın buharlaşmaması için ağzı sıkıca kapanan, kapaklı ve dar ağızlı bir cam şişenin içine koyun. 500 ml. 96 derece alkol ekleyip kavanozu tekrar kapatın. Gomalak tam olarak çözülene kadar bekleyin. Gomalak içinde genellikle pütürler kalır. Bunlardan kurtulmak için plastik şişenin ağzına ince dokunmuş bir kumaş ya da naylon çorap sokup boşaltın ve sıvı gomalağı süzün. Şişenin kapağını kapatın ve gomalağı hazırladığınız tarih ile konsantrasyonunu yazdığınız bir etiketi şişenin üzerine yapıştırın. Gomalak en iyi cilalama keçesiyle uygulanır. Bunun için temiz pamuk liflerini ya da keçeyi sıkarak top haline getirin. Kare olarak kestiğiniz pamuklu bir bezin ortasına yerleştirin. Topu avucunuzun içinde tutarak kumaşın dört ucunu birleştirin ve burkarak kendiniz için bir tutma yeri oluşturun. Yastığın içindeki topun bol miktarda gomalağa batırılması gerekir. Daha sonra kenarlarla birlikte döndürün ve üzerindeki fazla sıvıyı, topu emecek kağıt bir mendile bastırarak alın. Başparmak, işaret parmağı ve orta parmak, cilalama yastığının kenarlarını destekleyecek şekilde tutuyor olmalıdır. Gomalak sekiz hareketi yapacak şekilde uygulanır. Diğer katlar uygulanırken, elinizle çizdiğiniz sekiz figürlerinin boyutu büyür. Bu işlem geniş zikzak hareketleri yaparak tamamlanır. Son kat, ahşabın damarlarını izleyecek şekilde düz ve birbirine paralel çizgiler çizerek bitirilir.

Cilalama yastığı, her kullanımdan sonra üzerine biraz alkol eklenerek sıkıca kapattığınız bir kavanozun içine yerleştirilirse, mükemmel bir şekilde korunur ve saklanır.






ALTIN VARAK VE TEKNİKLERİ

Altın şeritin ince tirşe ( parşömen ) ler ve sığırın kör bağırsağından elde edilen zarlar arasında dövülerek seffaf yapraklar haline getirilmesine altın varak denir. Altın varakta 1 defter 25 yapraktan oluşmaktadır.

Altınlar bu yapraklar içerisine yerleştirilmiştir. Çok hafif olduğundan her hangi bir darbe veya ruzgarda altınlar dağılabilir. Ancak son yıllarda kolaylık açısından transfer (kağıda yapışık altın) tekniği ile de defter üretilmektedir. İmitasyon altın ise 16X16 cm ebadında 1000 lik kutulardadır. Yüksek ayar altına göre kalitesiz ve kalın bir malzemedir. Varlık ve kudret işareti olan altın, ilk çaglardan başlayarak kültürler arası sanatlar etkileşimler bizim tarihimizdede yerini almıştır. Osmanlılarda altın güneşi simgelediği eski örneklerden anlaşılmaktadır.





Altın varak teknikleri

1) Ezme usulü
Ezme işlemi geniş bir kab ortasına arap zamkı damlatılarak başlar. Önce sağ elimizin beş parmağı zamka dokundurulup altın varak defterin içinden alınarak kabın içine koyulur ve elimizin işaret ile orta parmağımızın ön uç kısımları ile ezilmeye başlanır. Defterdeki yaprak altınlar bittikten sonra en az 1 veya 2 saat saf su eklenerek ezilmeye devam edilir. Altının ezilip ezilmediğini anlamak için 1-2 damla su atılıp akıcılığı kontrol edilir, eğer küçük altın tanecikleri kalmış ise ezmeye bir süre daha devam edilir. Ezme işlemi bittikten sonra altın kab içinde saf su ile yıkanır. Beklemeye alınan altın, ortalama 10-12 saat bekletildikten sonra 2. defa yıkanıp tekrar beklemeye alınır. Dibe çöken altının üzerindeki su kab ani bir hareketle ters çevrilir ve altın kurutulup hazır hale getirilir.





2) Yumurta akı ile yapıştırma
Bu teknik kapalı ortamda dış etkenlerden arındırılmış malzemeler üzerinde uygulanmalıdır.Çünkü yumurta akı hava şartlarından çabuk etkilenerek altın zeminden kolayca ayrılabilir.






3) Killi varak ile yapıştırma
Parlak ve mat yüzeyler için Kullanılan en eski ve en kullanışlı tekniktir. Altının mazgala veya mühre (akik taşı ) ile parlatılıp en iyi sonuç veren yöntemdir. Kil, zeminde hem dolgu hemde parlatılma aşamalarına kolaylık kazandıran malzemedir.




4) Miksiyon ile yapıştırma

Fransadan ithal edilen charbonnel mixon o dorer lefranc adında malzeme kullanılmaktadır. İçerisine kullanılan yüzeylerde zemine nüfus ettiğini görebilmek için kimyasal ham maddeli altın sarısı katılmaktadır.

Ancak bu maddenin mixon içine katılma oranı tesbiti önemlidir.
Aksi taktirde mixonun yapıştırıcı özelliği kaybolabilir. Bu malzemeye alternatif olarak sadece ahşap ve kağıt üzerine iyi netice veren süt kıvamında olan süt mixon kullanılabilir. Ancak kuruma süresi kısa olduğu için hızlı hareket edilerek altın yapıştırılmalıdır. Bütün bu işlemlerden sonra altın üzerine pamuk (avuç içine yuvarlatılmalı ) ile tampon yapılarak zemine altının nufus edilmesi sağlanmaktadır.

Daha sonra sakal fırçası tabir edilen yumuşak uçlu fırça ile hafifçe dairesel hareketlerle temizlik işlemi yapılmalıdır. Eğer altın üzerinde nemlilik var ise pamuk ve fırça temizliği için bir süre kontrol edilerek beklenilmelidir.

Altın ve gümüş  varak bezemesi ile ilgili İnternet ortamında geniş açıklamalı yazımdan bilgi edinebilirsiniz.




ALTIN VARAK ÇEŞİTLERİ

1) Yeşil altın (18 carat 8X8 cm )
2) Sarı altın (22-23 carat 8X8 cm )
3) Kırmızı altın (23 carat 8X8 cm )
4) Antik kırmızı altın ( 24 carat 8X8 )
5) Beyaz altın
6) İmitasyon altın ( 8 carat 16X16 cm)






SULU VARAK NEDİR ?  SULU VARAK ÇEŞİDİ DİYE BİR VARAK ÇEŞİDİ VARMIDIR?

      Sevgili dostlar, sulu varak diye bir varak çeşidi yoktur. Matbaacılıkta kullanılan altın yaldız boyalar ile sim bazlı boyalara renk girilerek altın rengine yaklaşabilen boyaları sulu varak diye nitelendirmektedirler. Bu tür boyalar genelde nakkaşlar tarafından cami, saray gibi yerlerde duvar süslemelerinde kullanılmaktadır. Bu tür boyalar zamanla çizilme v.s deforme olduğunda tamiri mümkün olmamaktadır. Tamirinde kullanılan rengi tutturulamadığından ancak tamamen kazındıktan sonra bakımı yapılabilmektedir. Sonunda size külfetli bir bakım masrafı doğuracaktır.





JELATİN VARAK NEDİR LELATİN VARAK ÇEŞİDİ DİYE BİR VARAK ÇEŞİDİ VARMIDIR?

      Jelatinden üzerinde altın renginde boya kullanılarak rulo şeklinde düz mobilya aksamlarında kullanılmak üzere yapılmış özel yapıştırıcısı ile kullanıma sürülmüş b ir nevi süsleme bezeme aracıdır. Jelatin varak dediğimiz bezeme aracının da zamanla çizilme v.s deforme olduğunda tamiri mümkün olmamaktadır. Tamirinde kullanılan rengi tutturulamadığından vede kullanılan parçanın yaması renk farklılığı olacağından dolayı ancak tamamen kazındıktan sonra bakımı yapılabilmektedir. Sonunda size külfetli bir bakım masrafı doğuracaktır. Gördüğünüz gibi imitasyon da olsa her zaman aynı rengi verebilen altın varağın tamiri her an mümkün olup, size fazla masrafa yol açmaz.






ALTIN VE GÜMÜŞ VARAKÇILIKLA İLGİLİ BİLMENİZ GEREKEN DİĞER HUSUSLAR :

1.   Dekorasyon ve mobilya aksamlarda kullanılan Mdf aksamada altın yada gümüş  varak yapabilirsiniz. Ancak zemini iyi temizleyip, iyice boyadıktan sonra varaklama işlemini  yapınız.
2.   Soğuk hava şartlarında süreceğiniz varak miks sütünün kuruma süresi uzayacağından mümkün olduğunca oturma şartlarına uygun oda ısısında miks sütle tutkallama ve varak işlemini yapınız. Aksi takdir de miks süt dikenli gibi gibi çirkin hal alacağından yapılan varak son derece kötü bir hal alacaktır.
3.   Varaklama işleminde kullanacağınız altın  varağın rengi Markalar arasında çok az bir renk farkı olabileceğinden mümkün olduğunca  tüm mobilyalarınızda aynı marka varak kullanmaya özen gösteriniz.
4.   Varaklama işleminde miks süt sürmekte kullanacağınız fırçalar  samur kılı, teflonlu fırçalar, yada resimde kullanılan fırçalar kullanınız. Her varak sonunda da temiz bırakmaya özen gösteriniz.Varaklama işlemine başlamadan önce her numara fırçadan yeterince yanınızda fırça bulundurun. (Bakınız  Altın varağın yapılışı Mustafa Kemal Bektaş)
5.   Altın ve gümüş varak yapıştırmasında kullanılan fırçalar varağı bozmayacak, delmeyecek, yırtmayacak samur kılından, zebra kılından, yapılmış gayet yumuşak özel fırçalar  olmalıdır. (Bakınız  Altın varağın yapılışı Mustafa Kemal Bektaş)
6.   Tozlu ortamda yapılan varaklama işleminde miks yapıştırıcı tozla kaplanabileceğinden, bu tür ortamlarda varak yapmayınız.
7.   Altın varak zeminini görmeden varaklama işlemini yapmayınız. Bazen mobilya aksamında dikkatsizce  reçineli ahşap da kullanabileceklerinden varaklarınız bozulmaya neden olabilir. Zemine astar boyayı  müteakip kendi boyası üzerine varak yaptığınız takdirde varak almayan bölgeleri daha iyi gözlemleyebilirsiniz. Bazı amatör varakçı arkadaşlar hatalarını gizlemek için tabana sulu varak dediğimiz yaldız boya kullandıklarından varak hatalarını yok ettiklerini zannetmektedirler. Ancak vernikleme sisteminde ki hatalı işlemlerden dolayı zamanla bu hatalı kısımlardaki varaksız bölgeler döküntü gibi görülebilmektedir.[/SIZE]






MUSTAFA KEMAL BEKTAŞ[/size][/size][/b]
https://www.facebook.com/#!/mustafakemal.bektas.3
https://www.facebook.com/#!/groups/267295250055777/











http://www.melikevarakcilik.com/