Yenipazar İlçesi Donduran köyünde yer alan KULE EV köydeki evlerden farklı mimari yapısıyla dikkatleri çekiyor.
Taş duvarlı yüksek ve üç katlı kule evin tarihi hakkında kesin bir bilgi kaynaklarda yer almamaktadır.Köyün güneyinde Menderes Ovasına hakim yüksek bir tepede yer alan taş duvarlı ve ahşap ara katlı 3 katlı evin yaklaşık 250 yıllık olduğu tahmin ediliyor.
Kule evi yerinde inceleyen Aydın Eski Eserleri Sevenler derneği 2. Başkan ve İnşaat Mühendisi Mehmet ÖZÇAKIR “ Yenipazar ilçesinin doğusunda ve Bozdoğan yolu üzerine yer alan Donduran köyündeki Kule ev ,köyün hemen güneyindeki son mekandır. Bölgeye hakim yüksek ve panoramik manzaralı tepede yer almaktadır. Moloz taş tuğla ve kısmen aralarda mermer blok malzemeden inşa edilmiştir. Birbirine bitişik iki kare mekandan oluşan kulenin batı cephesine bitişik kare mekan daha küçük ebatlardadır.Doğusundaki büyük kare şeklindeki kısım ile bitişiktir. Üç kat ve teras katından oluşmaktadır. Ahşap kat döşemeleri yandığı için mevcut değildir.İkinci kat doğu duvarında hareketli açılır kapanır kapı yuvaları bulunmaktadır. Teras katta duvarlarda mazgal delikleri vardır. Giriş kapısı doğu cephede birinci katın duvarının ortasındadır. Kuleye giriş muhtemelen hareketli , çekme köprünün iç tarafındaki merdiven basmakları ile sağlanıyordu. Çekme köprünün makara sisteminin kalıntıları kapının ahşap lentosunun ortasındaki makaradan anlaşılmaktadır.Çete ve eşkiya saldırılarına karşı evin girişi zemin kattan değil ,hareketli merdivenle birinci kattan giriş yapılan kulede gece baskınlara karşı güvenlik sağlanıyordu.” şeklinde beyanda bulundu, bilgiler verdi.
KULE EVİN ÇATLAKLARI ENDİŞELENDİRİYOR.
Dört taraftaki duvarlarda büyük ve küçük çatlaklar vardır. Özellikle güney duvarında geniş çatlaklar mevcut olup arkasından da görülmektedir.Kule devrin anlayışına uygun olarak köyün üstünde, köy ve Menderes ovasına hakim bir konumda inşa edilmiştir. Kulenin kesin yapım tarihi ve maliki belli değildir. Köyün içindeki çeşmelerin kitabelerindeki Hicri 1177-1178 Miladi (1763-1764), (1764-1765) tarihleri kulenin yapım tarihlerine ışık tutmaktadır. Buna göre kulenin yaklaşık 250 yıllık olduğu tahmin edilmektedir.Beyler döneminde yörede toprak zengini varlıklı ailelerin eşkiyalardan ve çetelerin saldırılarından korunmak amacıyla korunaklı olarak yapılan Donduran Kulesinin bir sırrı da köyde askerliğe gidecek olan gençlerin cesaret göstergesi olarak duvardaki boşluklardan tırmanarak Kulenin en tepesine Türk bayrağını dikmektir. Kulede duvarlar , bu yapının tarihi mirasımız olduğu düşünülmeden, tahrip edilerek , bu gençlerin askerlik dönemleri ile isimleri yazılıdır.Ancak en son 1987 tarihi yazılı kalan duvar yazılarından , bu tarihten sonra buraya çıkılmadığı ve maalesef dikilen son Türk bayrağının da parçalandığı görülmektedir.
AYDIN İL ÖZEL İDARE MÜDÜRLÜĞÜNCE RESTORE EDİLMELİDİR.
Bu yapının önemi Aydın ilinde ayakta kalmış diğer Nazilli Arpaz ve Koçarlı Cihanoğlu kulesi ile beraber ayakta kalan üç kuleden biridir. Ancak bunlardan , Donduran kulesi en çok hasara uğramış sadece dört duvarı ortada kalabilmiş ilgisizlik örneğidir. Bu nedenle acilen koruma altına alınarak , bir girişimci veya devlet tarafından aslına uygun restore edilerek Turizme, piknik alanı ve restoran olarak kazandırılması köye gelir sağlayacağı gibi, girişimciye de kazanç ve köylü gençlere de istihdam sağlayacaktır.
Aydın İl Özel İdare Müdürlüğünün bu yapıyı yerinde incelemesi ve yapılacak restore ile güzel bir rekreasyon alanı halinde köye kazandırılmasını bekliyoruz.
Alıntı;
http://www.aydinyerel.com/2010/11/20/donduran-koyde-kule-evin-esrari/