Tezhip Sanatında Kullanılan Bazı Sözler
AHER (AHAR)-Yumuna akı veya pişmiş loz pirinçle yapılan kâğıl terbiyeleme içlemi.
BAŞLIK-Eserin yazılı kısmm ilk sayfasında, metin genellikle sayfanın onasında veya üçte birinden baslar. Üst kısmına ise
Besmele veya uygun bir yazı tezhiple birlikte yapıhr ki bu kısma başlık denir.
BERK-Yaprak.
BORDÜR-Şeriı bezeme (Su),
BULUT-Özel bir susleme molifi. Buna Çin bululu da denır. Stilize edilmis eğrilerle bulut etkisi verir.
CEDVEL ÇEKMEK-Sü5İemelerin içine ve dışına düz çîzgi çekmtik.
CTLBEND- Hattat ve ressamların yazı, resim ve tezhiplerini sakladıkları miklepsiz, yanları bazan körüklü ve kapalı,içiboş, kapaklı cilt
ECDER-Ejder, ejderhanın kısaltılmış şekli, Yılana benzer ayaklı, kanatlı ve agzından alevler püskürdüğüne inanılan bir efsanevi yaratık. Semender.
HASSA HARCI-Sanatçılara padişah larafından verilen para.
HATÎME-Son kısım,
HOKKA-Hattal ve müzehhiplerin kuliandıkiarı İçine mürekkep konan kücük kap. Boya için İse çanak sözcügü kullanılır.
İBDA-Yeni bir üslûbun ilk ve orijinal ömeği.
JENGÂR-Bakırdan elde edilen parlak yeşil renkli boya.
KALEM-Fırca veya yontularak yazı yazılan kamısa denir.
KATI-Kâğıt ve deri oymacıhk sanaiı. Kesme kâğıt üzerine yapılmıs güzel biryazıyı veya motifleri oradan alarak başka bir madde üzerine yapıştırmak islemi (Kolajj.
KOLTUK-Yazıh sâyfalann uygun olan karelî köşelerine denir. Buralara bazan lezhip yapılır. Buna kolluk işleme denir.
KÖŞELİK-Levhaîarda kenar uçlara yapılan süsler.
LÂKE (KAP)-Suluboya Ele yapılan nakısların bozulmaması İçİn kullanılan bir çeşit vernik. Suda erimeyen bir çeşir reçine.
MİKLEP-Eski yazma kiiapların cildlerinin alt kapağı kenan na eklenen bir kısırru Ucu kaplann ortasma kadar gelir, Kitap okurken sayfa arasına konarak kalınan yerı işaret eder.
MURAKKA-Bir kaç kâğıt tabakasımn ûst üste yapıştınimasıyla elde edilen mukavva.
MUSAVVIR-Tasvir yapan, yani porlre çizebiien ve her şeyin resmini yapabilen kisi.
MÛHRE-Aherienmis kâğıtlan cilâlaınak ve perdahlamak amacıyla kullanılan yuvarlak, kalın cam.
MÜNHANİ-Eğri.
MÜŞAÎR-Alun ezme işlemî yapüırken, ezilmeden kalan ve hemen dibe çöken alîın parcalan.
MÛZEHHİP-Ezilmiş toz altınla birlikte sulu guvaş boya ile tezyinat yapabilen sanatçı.
NAKKAŞ-Resim ve nakış yapan sanatcı.
PENÇBERK-Ortası göbekli, bes yaprakh cicek motifi
REMZİ-Sembolik (motif),
SARI ALTUN-Değişik ayarlarda olan koyu sarı renkli altın varak.
SAZ YOLU-Kıvralc dal olarak bilinen uzun dallar üzerine yapılan süsleme.
SEBERK-Üc yapraklı cicek motifi.
STILİZE ETMEK-Ayrıntılan aiarak sadeleştirmek.
ŞAKIRD-Resim, tezhip ve yazı öğrenmek isteyen kisi, öğrenci.
ŞİKÂF-Halkârın hafif renkiendîrilmiş olani, boyalı halkâr.
ŞUKÛFE-Doğadan alınan çicek moliflerlnin slilize edilerek
kullarnlmasıyla yapılan bir çeşit süsleme üslûbu.
ŞOKÛFEDAN-Cıçek vazosu, ciçeklik.
TAHRİR-Boya ve aliırıla islenen süsleme şekillennin çevrele-
rine daha koyu bir renkle cekllen ince çizgi(26).
TENAZÜR-Simetri,
TİRLING-Cedvel kalemî (Fransızca: tire-lıgne'den).
VARAK-Kitaplarda iki sayfadan oluşan yaprak.
VARAK ALTUN-Çekiçle dövûlerek sigara kâgıdından daha ince bir yaprak haline getirilen altın.
ZAHRİYE-Yazma kitapiarın çok süslü, lezhipli ve boş olan ilk sayfası,
ZENCEREK-Geçme ve zincir motifi.
ZEMÜHRE-Sürûlmüs altmı parlatmak için kullanılan ucu akik mühre.
ZERNÜVİS-AİTın yaldızla yazı yazan hattat veya müzehhip.
ZERVARAK-Aherlenmis, mührelenmiş kâğıtlara altın serpmek
