Restorasyon Forum

Sevgili dostlar  bana ulaşanların yoğunlaştıkları  ana soru hep “Kemal bey bu işi ben yapabilir miyim? Nasıl yapabilirim? ” olmuştur.
Genç yaşlı demeden her yaş kesiminin yapabileceği zevk içerisinde yapabileceğiniz bir sanat çalışması emin olun ki Altın varak yapımı sanatıdır
Şimdi size bu yazı dizimde bu sanatı size daha yakınlaştırmak için dilimin döndüğünce püf noktalarını anlatmak istiyorum
El becerilerinizi, zevklerinizi, sanatsal dehanızı tüm bilgilerinizi derleyerek bende yaptım deyip gururla defalarca bakabileceğiniz seyredebileceğiniz ve sizi yıllara taşıyabilen bir sanat dalıdır Altın varakçılık..
Evet genç yaşlı demeden her yaş gurubunun yapabileceği bir sanattır. Şimdi bu sanatı yapacakların bilmesi gereken püf noktalarına bakalım:
ALTIN VARAK YAPIMINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR:
Sevgili dostlar; Altın varak yapacak olanın kafa yapısı gayet temiz, durgun, dinlenik olmalıdır. Aşırı sinirlilik bu sanatı yapmanıza en büyük engeldir. İnanın sinirli olduğunuzda vücudunuzdaki statik elektrik o yaprak varakları sertleştirmekte çıt çıt kırılma olmakta yapışsa dahi bir süre sonra kopma yaşanmaktadır. Ben genellikle çalışmaya başladığımda kulağımda mp3 çalar sevdiğim müzikler eşliğinde çalışmaktayım. Aşırı sinirli olduğumda sakinleşinceye kadar dolaşmakta daha sonra çalışmaya başlamaktayım.
Çalıştığınız ortam gayet temiz tozsuz ve sessiz ortam olmalı gürültüden uzak stresten uzak ortamda çalışmalarınızı yapmalısınız.
Eğer ticari bir faaliyetiniz var ise kazanç amacıyla bu sanatı yapıyorsanız iyi bir boyahane ekibiniz olmalıdır.  Altın  varak verniklemesi sizin can damarınızdır. Kullanılan vernikleri ve karışımları bilen ekibiniz olmalıdır.
Yıllardır ben bu işin içindeyim sürekli gözler sizi etüt etmektedir. Hatta sizden fırçaları alıp size yapımını öğretmeye çalışmaktadırlar. Maalesef bu işten kazanç sağlayan arkadaşlarımız müşterisini ikna edemediğinden dolayı bana telefon açıp müşterisini benim ikna etmemi istemişlerdir.
Bu sanatı yapacak arkadaşımın bilgisi yüksek derecede ve  ikna kabiliyetine de sahip  olmalıdır. Ne yaptığını iyi bilmesi gerekir. Hatasını her an varaklama yapacak malzemesini son kat boya  aşamasında ve gerekse varaklama ve vernikleme aşamasında düzeltebilmelidir.
Biliyorsunuz ki renklerin dili vardır. Genelde genç yaştakiler sıcak renkleri tercih ederken ileri yaştakiler soğuk renkleri tercih etmektedirler. Bu demektir ki  genç ve orta yaştakiler genelde renk olarak altın versiyon renkleri tercih ederlerken ileri yaştakiler gümüş versiyonu renkleri tercih etmektedirler. Eğer ki  yaşam alanlarınızda altın ve gümüş renklerine uygun yada çağrıştırıcı eşyalarınız mevcut değilse Altın yada gümüş varaklı malzemeler sizi rahatsız edebilecektir. Bakın ben altın varakçı iken evimde Altın varaklı malzemeler sınırlıdır. Çünkü renklerin diline göre sıcak renkler kalp atışlarınızı artırır sinirsel olarak rahatsızda edebilir.
Kısacası gösteriş amacıyla desinler mantığıyla altın ve gümüş varaklı eşyalar sizi rahatsız edebilir.
Altın  ya da gümüş varak yapımına başladığınızda dış dünya ile bağlantınızı kesmelisiniz. Artık o saatten sonra  fırçalarla dans başlamıştır. Aynen bir çocuğun başını okşar gibi kadife dokunuşlarla varaklama işlemini yapmalısınız. Altın varak işleminin nasıl yapıldığı ile ilgili benim yazı dizim olan Aşama aşama altın varak yapımı yazımı google’den her sitede mevcut olup bakabilirsiniz.
Genelde soruların yoğunlaştığı diğer konuda verniklemedir. Piyasada her türlü vernik mevcuttur. Bazı varakçı arkadaşlar cam cila kullandıkları gibi bazıları da akrilik yada normal vernik kullanmaktalar. Bir kısım arkadaşlarda su bazlı kullanmaktalar.
Bunun ölçüsü nedir? Neyi kullanmalıyım sorusuna gelince;
Normal vernikler zamanla sararmaktadır. Cam cilalı olanlarda zamanla çizildiğinde, kötü kullanım ve korozyon şartlarından dolayı donuk mika görünüme düşebilmektedir. Ben kendim akrilik ipek parlak ve akrilik ipek mat vernik kullanmaktayım. Yalnız bunda dikkat edilecek husus sertleştirici ayarını çok iyi yapmanız gerekir. Varak bittiğinde korumak için önce sisleme yapmalısınız. Bu sislemede akrilik tiner kullanmayacaksınız .aksi takdirde varağınız yanacak yada kısmi kararma olabilecektir. İkinci ve üçünce aşama verniklemesinde akrilik tiner karışıma ekleyeceksiniz.  Bu konu ile ilgili benim yazı dizim olan Aşama aşama altın varak yapımı yazımı google’den her sitede mevcut olup bakabilirsiniz.
Ana husus verniklemeyi hangi  çeşit ile yapıyorsanız onun tineri ve sertleştiricisi ile işinizi bitireceksiniz. Yani akrilikse akriliği tineri ve sertleştiricisini kullanmalısınız. Ben hiç unutmam akrilik vernik yapıyorken boyacım kasıtlı olarak poliüretan tiner kullanmış bir takım koltuğumun varaklarını batırmışlardı.
Bu işi yaparken sürekli sizi rakip olarak göreceklerdir. Maalesef ülkemizde çekememezlik had safhadadır. Sizin ilerlemenizi asla istemezler. Bildiklerini de ben ustayım ben iyi bilirim havasıyla sizden saklamaya gizemli biri gibi görünmeye çalışırlar. Beni tanıyanlar bilirler ki kim bana ulaşırsa en ince ayrıntısına kadar bildiklerimi paylaşmaktan çekinmemişimdir.  Herkes kendi rızkını yer. Sayemde bir kardeşim ekmeğini eve götürse onun duası bana yeter anlayışı sürekli bende var olmuştur.  Bunca senedir maalesef haset eden ustalarla çok karşılaştım. Bile bile sizin başarılı olmamanız için kendilerine pay çıkartmak için yaptığınızı bozmaktan çekinmezler. İşte bu yüzden biz Avrupa kafası ile düşünemiyoruz. Ben Almanya’ya da gittim. Orada size hiç usanmadan sıkılmadan zevkle size bu sanat dalını öğretirler.
Her zaman şunu diyorum ve diyeceğim. Bana işimi öğretmeye kalkarsalar ben bu sanatı yapmam mümkün olamaz.  Ben bu sanat dalının her aşamasını biliyorum (Boyama ve verniklemede dahil) ben ne dersem karışımı nasıl ayarlıyorsam sen onu yapmak zorundasın demedikçe bu anlayışa sahip olmadığın sürece bu sanatı icar etmekte güçlük çekersin.  Bir sehpa yapanda Altın varakçı,  giriş kapısından tavana çatıya kadar varak yapanda varakçı. Peki size sorayım sizce hangisi gerçek varakçıdır.? Bu işi yapan sanatsal akımları iyi bilmelidir. Kafasında anında komposizyon oluşturup dekorasyona katkı sunabilmelidir. İşin başlangıcından sonuna kadar hataları giderebilme yeteneğine sahip olabilmelidir. Teknolojiyi her an takip edebilmeli kendisini adapte edebilmelidir. Konservatif aşamasında kullanılan bazı karışımları kendi başına yapıp uygulayabilmelidir.
Kısacası iyi bir varakçı boyama ve vernikleme sistemini boyacıdan daha iyi bilmelidir. Ben biliyorum havasıyla boyama ve vernikleme yapan boyacılar ile hem emeğinize hem de çarçur olan paranıza yazık olur. Bir arkadaşım beni aradı ellerini gösterdi. Sanat galerisi olan bu varakçılığı sözüm ona öğretenler altın varak yapacağı malzemeyi kazıtmışlar. Yanlış vernik tiner kullandırtmışlar elleri parça parça olmuştu. Gördüğümde üzüldüm.
Bakı n arkadaşlar varaklamam bozulur diye korkmayın. En güzel öğrenim yanlışları yaparak  düzelttiğiniz çalışmalarla olur. Bir varakçı kolay yetişmiyor. Bu hale gelinceye kadar ben de çok varaklamamı bozdum.  İyi bir varakçı işlemin başlangıcından sonuna kadar her aşamada hatalarını düzeltebilmelidir. Kimse dört dörtlük değildir. Bunca senedir işin içindeyim ben dahi bazen hata yapabilmekteyim.  Bazen batı hatalar size püf noktalarını görmenize yardımcı olur. Mesela ben patina işlemi esnasında gördüm ki 1 den 10 a kadar saydığımda patinayı geciktirdiğimde varakların simsiyah yandığını gördüm.
Yine bazı dostlarım bana mermere, cama, metal üzerine, ev dış duvarlarına altın varak yapıp yapamayacaklarını sormaktalar.
Ev dış duvarlarına plaka olarak kullanılmaktadır. Yaprak varağı dış duvarlarda korozyondan koruyamazsınız. Genelde yaprak varaklar iç mekanda yaşamsan alanlarınızdaki kullandığınız eşyalarda tavanlarda kullanılmaktadır. Yaprak varağı mermere, cama ,metale her yere kullanabilirsiniz. Ama iyi bir vernik ile korozyona karşı korumalısınız. Güneş alan yerlerde Fransız miks solüsyonu ile yapıştırma yapmalısınız
ALTIN VARAK NEDİR? KISACA TANIYALIM
Sevgili dostlar piyasada iki çeşit yaprak altın varak vardır. Birisi 16x16 cm olan taklit dediğimiz imitasyon yaprak varak diğeri de 8x8 cm olan defter şeklinde darphane damgalı gerçek ayarlı (22-24 ayar) yaprak altın varak vardır. Gerçek altın varak Fransız miks solüsyonu ile yapıştırılırken imitasyon olanı normal sürdüğünüzde önce maviye sonra sigara taba rengine dönüşen miks solüsyonu mevcuttur. Genelde bana sormaktalar hangi markayı alayım. Şunu diyebilirim zaman zaman tamiri gerektiğinde renk farklılığı oluşmaması için İtalyan yada Fransız barok tarzı altın yaprak varaklarını kullanınız derim. Kısacası piyasada en fazla olan hangisi ise onu kullanın derim. Miks solüsyonu ise genelde ithal edip Türkiye’de içine karıştırıp ufak tüplerde piyasaya sunmaktalar. Bunların yapıştırıcıları genelde dalgalı şekilde kurumakta yapışma esnasında erken kuruma yada yapışan yerlerde kopmalar olabilmektedir. Kısacası sürekli memnun kaldığınız miks solüsyonunu tercih edin derim.
Bana sorulan sorulardan birisi de  sulu varak ile ilgili. Arkadaşlar sulu varak diye bir şey yoktur. Onun adı yaldız boyadır. Zaman zaman bizde ihtiyaç doğrultusunda kullanmaktayız. Piyasada simli olanlarda tutun gümüşe kadar yaldız boyalar bulunmakla birlikte su bazlı olanlarda mevcuttur. Genelde su bazlı olanları biz stropiyer köpük kartonpiyerlerde kullanmaktayız. Su bazlı vernikleri de  stropiyer köpük kartonpiyerlerde kullanmaktayız. Normal tiner ve verniği kullanırsanız stropiyer köpüğü adeta eritir. Yaldız boya ile boyayamaz mısınız? Evet boyarsınız bu mümkündür. Ancak bu boyalarda dikkat edeceğiniz tek husus  zamanla kullanımdan dolayı çizilmelerde tamir etmeye kalkışırsanız boya renk farklılığından dolayı yamalı bohça gibi tamirler sırıtır. İşte her aşamada isterseniz elli sene sonra tamir yapsanız asla renk farklılığı göstermeyen tek şey yaprak altın varaktır.
Her yaşta zevkle yapılan sanat dalı Altın varak yapımıdır. Adeta fırçalarla dans edersiniz.  İşte bu da benim eserim deyip gelecek kuşaklarınıza eserlerinizi gururla bırakabilirsiniz. Acaba becerebildim mi demeyin. Sanatsal alanda müzayedelerde öyle eserler var ki becerebildim mi diyenlerin el emekleriyle doludur. Antika eserler iyi bir ustanın elinden çıkmasıyla ve de varaklama ve boyama ile yıllara taşınır geleceğiniz kuşaklara miras kalmaktadır.
Üzerinde her türlü çalışma yapacağınız her türlü malzemenin müzayede yada müze kayıtlarında olup olmadığına mutlaka dikkat ediniz. Aksi takdirde o malzemeyi bozarsanız yüklü tazminatla karşı karşıya kalabilirsiniz. Eğer ki antika konservatif bilgilerine sahip değilseniz bu tür malzemeler üzerinde çalışma yapmayınız.
Altın varak yapımında ve boyacılıkta temel kural ahşabın dokusunu  öne çıkarmaktır. Bazan öyle çalışmalara denk geldim ki saç baş yoldum adeta. Maun yada tik ağacından yapılmış malzemeyi lake boyamışlar. Yazık günah en değerli ağacı adeta katletmişler.  Onun yerine direk vernik atsalar o ağaçların dokusu ön plana çıkacak ortaya enfes bir görüntü çıkacaktır. Ama bizim ülkemizde hep ustaya ve sözüne  güven var ya  maalesef bir sürü gelecek kuşaklara aktarılabilecek kültür varlıklarımız bu şekilde heba olup gidebilmektedir.
İyi bir varakçı hem boyama hem verniklemeyi ben bilirim ben ne dersem sen onu yapacaksın demeli bu bilgiye sahip olabilme sıfatları olmalıdır. Benim işimi bana öğretme demediğiniz sürece sizi hep teslim alırlar yaptığınız sanatında içine edebilirler. Onca emeğinize mi yanarsınız giden paranıza mı? Üstelik bu malzemelerin hepsi dövizle yurt dışından ithal edilmektedir.  Giden milli servettir.
Size acizane tavsiyem bu sanatı seviniz. Asla sizi bu sanat dalı mahcup etmez. Gelecek kuşaklarınıza kültür varlıklarınızı mirasınızı sanatla bırakabilirsiniz. İşte bunu ben yaptım benim eserim diyebileceğiniz en güzel sanat dalıdır varakçılık.  Ben şahsım adına her aşamada bana kim ulaşırsa bu sanat ile ilgili her aşamada yardımcı olduğumu bilmenizi isterim. Bu sanat dalı sayesinde bir çok dostluklarınıza kapı olacaktır. Yıllardır bu sanatın içindeyim. Her kademede çok değerli dostlukları bu sanat dalı sayesinde edindim.
Sevgili dostlar bu yazı dizimde de sizlerin soruları ışığında dilimin döndüğünce bazı bilgileri aktardır. Bir başka yazı dizimde sizlerle tekrar buluşmak ümidiyle hoşça kalın. Dostça kalın.
Saygılar… selamlar..
 
 
Mustafa Kemal Bektaş
Melike Varakçılık