Mimarlık Ve Sanat Tarihi Dersi için hazırladığım Roma Hamam Mimarisi Konulu Kısa bir sunum.Roma Hamam Mimarisi
Hamam, Yunanlılarda gelişmemiş bir yapıydı. Romalılar hamamları,
halkın ortak olarak kullandığı Gymnasium, kütüphane gibi diğer
yapılarla birleştirerek çok büyük mimari kompozisyonlar meydana
getirmişlerdir. Roma hamamlarının fonksiyon bakımından belirli özel
hacimleri vardır: (Apodyterium) soyunma yerleri, (Tepidairum)
soyunduktan sonra ilk girilen ılık hacim, (Caldarium) sıcak hamam
kısmı , (Firigidarium) yıkandıktan sonra soğuk suyla yıkanılan yer idi.
Frigidariumda bazen bir havuz bulunurdu. Hamamla beraber jimnastik
egzersisleri yapılabilecek bölüm (Palestra) da çok kere düşünülürdü.
Roma hamamlarının döşeme altındaki boşluklarda ve duvar içlerinde
borularda dolaşan sıcak hava ile ısıtılması tekniği sonradan Bizans’ta ve
Türklerde aynı şekilde kullanılmıştır.
Roma Hamamının Yapı BölümleriAlt Yapı Bölümleri
Hypokaust(Külhan): Isınmış gazın döşeme altında oluşturulmuş bir
alt yapıda dolaşımını sağlayarak, hamam içinde ısıtmayı sağlayan
sistemdir. Külhan bir ocak olarak yapılmakta ve hamamın büyüklüğüne
göre sayısı ve boyutları değişmekteydi.
Praefurnium: Külhanda ısınan baca gazının hamam altındaki
bölümlere ulaşmasını sağlayan, genelde kemer mimarisi ile yapılmasına
karşın farklı uygulamaları da görülen kanal sistemine ise 'praefurnium‘
denir. Boyutlu kazanlara ise 'ahena' adı verilir.
Roma Hamamının Yapı BölümleriÜst Yapı Bölümleri
1- Apodyterium(Soyunma yeri) : Girişe yakın olan insanların soyunup-giyinmeleri için kullanılan nişler bulunan alanlardı.
2- Tepidairum (İlk girilen Ilık Alan): Hamamın ılık salonudur, soğuk ve sıcak alanın ortasında olması önerilirdi. Çoğunlukla zeminden ısıtılmaktaydı.
3- Caldarium (Sıcak Alan): Hamamın en önemli mekanıdır. Bazı hamamlarda , soğuk havalarda kullanılmak üzere asıl Caldarium yanında küçükleri de bulunurdu.
4- Firigidarium (Soğuk Alan): Mekanın ortasında veya duvar kenarlarında havuzlar bulunabilen soğuk alandır.
5- Palestra : Çeşitli spor ve eğlenme amaçlı kullanılan alandır.
6- Sudatorium(Terleme Salonu): Terleme salonu olduğundan dolayı sıcaklığı yüksek tutabilmek için, ocağa yakın inşaa edilir ve iç ortam nemi düşük tutulmaktaydı.
Roma Hamamının Yapı Bölümleri
ResimleriRoma Hamamının Yapı Bölümleri
ResimleriRoma Hamamının Yapı Bölümleri
ResimleriFirigidarium (Soğuk Alan)Roma Hamamının Yapı Bölümleri
ResimleriCaldarium (Sıcak Alan) ve Tepidairum (İlk girilen Ilık Alan)
Roma Hamamının Yapı Bölümleri
ResimleriAnadolu’daki Roma Hamamları
Caracalla Hamamı - Ankara
Roma Hamamı – Çavdarhisar
Laodikeia Hamamı - Denizli