Metropolis'te kazılar devam ediyorKültür ve Turizm Bakanlığı ve Trakya Üniversitesi işbirliğiyle ve Sabancı Vakfı, Metropolis Sevenler Derneği ve Torbalı Belediyesi desteğiyle 20 yıldır sürdürülen Metropolis Antik Kenti'ndeki bu yılki kazı çalışmaları başladı.
Kazılar ekim ayına dek sürecek. Bugüne kadar yapılan çalışmalarla 3 bin yıllık kentin sosyal yaşantısını aydınlatan önemli veriler elde edilirken, Roma hamam ve palaestra alanları önemli ölçüde gün yüzüne çıkarıldı. Daha önce ortaya çıkarılan stoa olarak adlandırılan sütunlu galeride, restorasyon çalışmalarına öncülük edecek düzenlemeler yapıldı.
Metropolis Antik Şehri
Metropolis Antik Kenti, İzmir ili, Torbalı ilçesi sınırlarında Yeniköy ve Özbey köyleri arasında bir tepenin üzerinde yer almaktadır. Antik Ionia Bölgesi’ne dahil kent, Efes’e 30 kilometre, İzmir’e ise 40 kilometre uzaklıktadır. Antik kentte (Meter Gallesia) isimli Ana Tanrıça’ya (daha bilinen adıyla Kybele) ait bir kült yeri işlevi gören kutsal mağara, kentin 5 kilometre kadar kuzeyindeki Uyuzdere Mevkisinde bulunmaktadır. Mağarada yapılan arkeolojik kazılarda çok sayıda pişmiş toprak Ana Tanrıça heykelciği bulunmuştur. Bunun yanı sıra kent sikkeleri üzerinde rastlanılan Ana Tanrıça betimleri de bu görüşü doğrulamaktadır.
Metropolis Antik Kenti’nde ilk araştırmalar 1970′li yıllarda Prof. Dr. Recep Meriç tarafından yürütülmüştür. Araştırmaların ardından 1989 yılında başlayan arkeolojik kazı çalışmaları 2007 yılından bu yana Yrd. Doç. Dr. Serdar Aybek tarafından yürütülmektedir.
Metropolis Antik Kenti’nde gerçekleştirlen kazı ve araştırma çalışmaları Kültür ve Turizm Bakanlığı, Trakya Üniversitesi, Torbalı Belediyesi, Sabancı Vakfı, Metropolis Sevenler Derneği (MESEDER) ve The Institute for Aegean Prehistory (INSTAP) tarafından desteklenmektedir.
Erken Tunç Çağı’ndan itibaren yerleşim gördüğü saptanan Metropolis Antik Kentinde 1989 yılından beri devam etmekte olan arkeolojik kazılar sonucu tiyatro, bouleuterion (meclis yapısı), stoa (üstü kapalı gezinti yolu), latrina (genel tuvalet), hamam-gymnasium kompleksi, atriumlu ve peristylli evler (ortasında sütunlu bir avlu ve havuz bulunan konut tipi), hamam-palaestra (güreş alanı) ortaya çıkarılmış ve bu yapıların bir kısmında restorasyon çalışmaları tamamlanmıştır. Kentin akropolisinde yürütülen arkeolojik kazı çalışmaları sırasında burada Erken Tunç Çağı ve Orta Tunç Çağı;na ait bazı seramik parçalarıyla taş baltalar ve Hitit Dönemi ile çağdaş bir mühür ele geçmiştir.
Hellenler’e ait yerleşim ise M.Ö. 9. yüzyıldan sonra akropolis üzerinde kurulmuştur fakat kent asıl gelişimi M.Ö. 3. yüzyılda göstermiştir. Özellikle M.Ö. 2. yüzyılda kent Pergamon Krallığı’nın himayesinde büyük gelişme kaydetmiş, tiyatro, bouleuterion ve stoa gibi anıtsal yapılar bu dönemde inşa edilmiştir. Yoğun bir kentleşme etkinliğinin gözlendiği bu dönemi de Roma İmparatorluğu Dönemi izlemiştir. Tarih sahnesinde Metropolis ismi yine bu dönemde Aristonikos isyanına karşı Romalıların yanında yer almasıyla anılmaya başlar. Bu dönemde Roma İmparatorluğu geleneğinde zengin evleri de yapılmaya başlanmıştır.
Geç Antik Çağ’da Metropolis bir piskoposluk merkezi haline gelmiş, ancak savaşlar ve ekonomik nedenlerden dolayı küçülmeye başlayan kentte savunma amaçlı bir kale inşa edilmiştir. 14. yüzyıldan itibaren bölgenin Aydınoğulları Beyliği’nin eline geçmesiyle beraber Metropolis kenti de Aydınoğulları Beyliği idaresi altına girmiş ancak kent eski konumunda daha fazla yaşayamamış ve Torbalı;ya taşınmıştır. Torbalı adı, Metropolis adının yüzyıllar içinde söylenip değişerek günümüze gelmiş biçimidir. Osmanlı Dönemi’nde de bölge ”Kızılhisar” olarak adlandırılmıştır.
Adını Ana Tanrıça’dan alan kent, İzmir ve Efes arasındaki çok önemli bir yol istasyonu. Kervanlar bu kentten geçmeden bir yere gidemiyor. Halkı aristokratlardan oluşuyor. Metropolis kentinde yaşayanlar için Yunanlıların’ın savaş tanrısı Ares’in büyük önemi var. Helenistik dönemin sonlarına ait yazılı sütunlarda adı geçen Ares Tapınağı, Akropolis üzerinde yer alıyor ve bu çağdan itibaren Metropolis’in koruyucu tanrısı olarak saygı görüyor. Kent aynı zamanda çok meşhur bir şarap kenti. Antik yazarlar, bu kentin zengin bağlarından ve şaraplarının güzelliğinden sıkça bahsediyor.
Zaman
