Eski Cami (Gazi Süleyman Paşa Camisi) (Safranbolu) Karabük Safranbolu ilçesinde bulunan cami, Cami-i Kebir Mahallesi’ndedir. Candaroğullarından Gazi Süleyman Paşa tarafından yaptırılmıştır. Caminin yapım tarihini belirten bir kitabe günümüze gelememiştir. Bu caminin Gazi Süleyman Paşa tarafından buradaki bir kiliseden camiye çevrildiği söylenirse de bugünkü yapıda bunu belirtecek mimari bir kalıntı ve ize rastlanmamıştır. Caminin yakınında bulunan Gazi Süleyman Paşa Medresesi’nin Safranbolu’nun Candaroğulları tarafından ele geçirildiği 1322 yılında yapıldığı dikkate alınırsa, Eski Cami’nin de aynı tarihlerde yapıldığı sanılmaktadır.
Eski Cami kare planlı, üzeri ahşap çatı ile örtülü bir yapı olup moloz taştan yapılmıştır. İbadet mekanının içerisi ahşap direklerle sahınlara ayrılmış, buraya bir de kadınlar mahfeli eklenmiştir. Cami içerisinde bezeme örneklerine rastlanmamıştır.
Minaresi ahşap ve tek şerefelidir.
Taş Minare Camisi (Safranbolu) Karabük Safranbolu ilçesi Hacı Halil Mahallesi, Taş Minare Sokağı’nda bulunan Taş Minare Camisi’nin ne zaman yapıldığını belirten kitabesi bulunmamaktadır. Bu caminin de kiliseden çevrildiği söylenirse de bunu belirtecek bir ize rastlanmamıştır. Eski Cami ile benzerlikleri olan bu caminin de Candaroğulları devrinde, XIV.yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır.
Taş Minare Camisi kare planlı, moloz taştan, ahşap çatılı bir yapıdır. Caminin içerisinde herhangi bir bezeme elemanına rastlanmamaktadır. Yuvarlak niş şeklindeki mihrabın yanı sıra minberi ahşaptandır. Minaresi tek şerefeli dörtgen kaide üzerinde yuvarlak gövdeli ve taştandır.
Bu cami de değişik zamanlarda yapılan onarımlarla özelliğini yitirmiştir.
Köprülü Camisi (Safranbolu) Karabük Safranbolu ilçesi İzzet Mehmet Paşa Mahallesi’nde, Safranbolu çarşısı içerisinde bulunan Köprülü Camisi’nin de kitabesi bulunmamaktadır. Safranbolu’da bir süre sürgün olarak kalan Köprülü Mehmet Paşa bu camiyi 1661-1662 yılında yaptırmıştır.
Safranbolu Çarşısı’ndan, kemerli bir kapıdan caminin avlusuna girilmektedir. Bu caminin ibadet mekanı kare planlı olup, üzeri tromplu sekizgen kasnak üzerine oturan bir kubbe ile örtülmüştür. Kubbenin üzerine oturduğu bu kasnak dışarıdan payandalarla desteklenmiştir. Günümüzde bu kubbenin üzeri kiremitle kaplanmıştır. Bununla beraber bazı eski fotoğraflarda ana kubbenin kurşunla kaplı olduğu da görülmektedir.
Cami önündeki beş bölümlü son cemaat yerinin üzeri kiremit kubbelerle kaplıdır. Caminin içerisi XIX.yüzyılda yapılmış kalem işleri ile bezenmiştir. Mihrap yuvarlak bir niş şeklinde oldukça basittir. Bununla beraber minberi iyi bir ağaç işçiliği göstermektedir.
Giriş kısmının sağ tarafında kare kaide üzerine yuvarlak gövdeli, tek şerefeli minaresi bulunmaktadır.
Hidayetullah Camisi (Safranbolu) Karabük Safranbolu ilçesi İzzet Mehmet Paşa Mahallesi’nde bulunan Hidayetullah Camisi’nin giriş kapısı üzerinde iki kitabe bulunmaktadır. Bu kitabelerden öğrenildiğine göre 1718-1719 yılında Hidayet Ağa tarafından yaptırılmış, 1873-1874 tarihinde de Hacı Süleyman Efendi tarafından onarılmıştır. Bunun dışında cami 1950 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından bir kez daha onarılmıştır.
Cami kareye yakın dikdörtgen planlıdır. Moloz taştan yapılmış olup, üzeri ahşap bir çatı ile örtülüdür. Yuvarlak mihrabı ve ahşap minberi bulunmaktadır. Buraya bir de altı ahşap direğin taşıdığı kadınlar mahfeli eklenmiştir. İç kısımda dikkati çeken bir bezeme bulunmamaktadır.
Dağdelen Camisi (Safranbolu) Karabük Safranbolu ilçesi, Akçasu Mahallesi’nde bulunan Dağdelen Camisi’ni giriş kapısı üzerindeki kitabesinden öğrenildiğine göre; 1767-1768 yılında Hacı Mehmet isimli bir kişi yaptırmıştır.
Cami kare planlı tek kubbeli bir yapıdır. Üst örtü, trompların yardımı ile sekizgen kasnağa, oradan da kiremit örtülü kubbeye geçilmektedir. Caminin önünde bulunan son cemaat yeri beş bölümlüdür. Girişin bulunduğu bölüm kubbeli, diğerleri ayna tonozludur. Caminin mihrabı, minberi ve kadınlar mahfeli oldukça sade olup, mimari yönden bir özellik göstermemektedir. Caminin sağında kare kaideli, tek şerefeli minaresi bulunmaktadır.
Kazdağlı Camisi (Safranbolu) Karabük Safranbolu ilçesi Çeşme Mahallesi’nde, Safranbolu Çarşısı’nın girişinde bulunan Kazdağlı Camisi’nin giriş kapısı üzerindeki kitabeden, 1779 tarihinde yeniden yapıldığı anlaşılmaktadır. Bundan önceki ilk cami ile ilgili bilgi bulunmamaktadır.
Kare planlı, taş ve tuğladan yapılmış olan caminin üzeri kubbe ile örtülmüştür. Bu kiremit örtülü kubbe tromplu olup, önce kasnağa sonra da kubbeye geçilmektedir. Caminin önünde üç bölümlü bir son cemaat yeri vardır. Son cemaat yerinin ortasındaki kubbe yanlardakiler de aynalı tonozlarla örtülüdür. Bunların hepsinin üzeri de kiremitle örtülmüştür. Caminin mihrap ve minberi oldukça basit olup, ibadet mekanında dikkati çeken bir bezemeye rastlanmamaktadır.
Caminin tuğla gövdeli, tek şerefeli minaresi girişin sağında yer almaktadır.
İzzet Mehmet Paşa Camisi (Safranbolu) Karabük Safranbolu İzzet Mehmet Paşa Mahallesi’nde bulunan bu cami, Safranbolu Çarşısı’nın içerisindedir. Giriş kapısı üzerindeki kitabeden caminin, Sultan III.Selim’in Sadrazamı İzzet Mehmet Paşa tarafından 1796 tarihinde yaptırıldığı öğrenilmiştir. Son cemaat yerinin sütunları üzerindeki bir başka kitabede de 1902-1903 yılında onarıldığı yazılıdır.
Cami bütünüyle kesme taştan yapılmıştır. Araziye uyum sağlaması için avludan camiye merdivenlerle çıkılmaktadır. İbadet mekanı pandantifli bir kubbe ile örtülüdür. Kubbe kasnağının çevresine pencereler açılmış, köşelere de ağırlık kuleleri yerleştirilmiştir. Ana mekanın kuzey yönü üç kubbeli bir bölümle genişletilmiştir. Son cemaat yeri üç bölümden meydana gelmiş bu bölümlerden ortadaki kubbe, yanlardakiler de aynalı tonoz örtü sistemine sahiptir.
Caminin mihrabı niş şeklinde olup, kalem işleri ile bezelidir.Ayrıca iç mekan XVIII.yüzyıl Batı etkisinin de gözlendiği kalem işleri ile bezenmiştir.
Kaçak (Lütfiye) Camisi (Safranbolu) Karabük Safranbolu ilçesi Akçasu Mahallesi’nde, Kaçak Semtinde bulunan bu camiyi 1878-1879 yılında Hacı Hüseyin Hüsnü yaptırmıştır. Bunu belirten kitabe caminin giriş kapısı üzerindeki merdivenlerde bulunmaktadır.
Cami dikdörtgen planlı olup, Akçasu Deresi üzerinde yapılan bir kemer üzerine oturtulmuştur. Moloz taştan yapılan caminin üzeri ahşap bir çatı ile örtülmüştür. Yapı içerisinde dikkati çeken bir bezemeye rastlanmamaktadır. Mihrap, minber ve ibadet mekanı oldukça sadedir. Yanında ahşap minaresi bulunmaktadır.
Zülmiye Camisi (Mescit) (Safranbolu) Karabük Safranbolu ilçesi Mescit Mahallesi’nde bulunan bu caminin günümüze kırık olarak ulaşan kitabesinden 1883-1884 yılında Hattat Mehmet Mahzı tarafından yaptırıldığı öğrenilmektedir.
Cami dikdörtgen planlı, moloz taştan yapılmış, üzeri çatı ile örtülmüştür. İbadet mekanı oldukça sadedir. Mihrap yuvarlak bir niş şeklindedir. İç kısmında kadınlar mahfeli bulunmaktadır. Girişin sağında tek şerefeli minaresi bulunmaktadır. Ayrıca bu caminin ön kısmında üç bölümlü bir mekan eklenmiştir.
Küre-i Hadit Camisi (Eflani) Karabük Eflani ilçesinde, Bağlıca Köyü’nde bulunan bu camiyi Candaroğullarından İsmail Bey 1435 yılında yaptırmış, Kastamonu Valisi Abdurrahman Paşa da 1888 yılında onarmıştır.
Cami moloz taştan yapılmış, ön yüzü sıvanmıştır. Dikdörtgen planlı olan caminin üzeri ahşap bir çatı ile kaplanmıştır. Değişik zamanlarda onarılmış ve yapı bütünüyle özelliğini kaybetmiştir. İç mekanda bezeme bulunmamaktadır. Basit yuvarlak bir niş şeklinde mihrabı bulunmaktadır. Yanındaki minaresi ahşap olup, sivri bir külahla üzeri örtülmüştür.
Namazgâh (Safranbolu) Karabük Safranbolu ilçesinin doğusunda, ilçeye egemen bir tepe üzerinde Musalla denilen yerde bulunan Namazgâh’ın ne zaman yapıldığı bilinmemektedir.
Namazgahın kesme taştan yapılmış iki mihrabı ve bir de minberi bulunmaktadır. Mihraplara göre daha büyük olan yedi basamaklı minber üzerinde bazı namazgâhlarda görüldüğü gibi kitabe bulunmamaktadır.
Kaynak:
www.kenthaber.com